Gürcü doqquzdonu
| Gürcü doqquzdonu | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Elmi təsnifat | ||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Gürcü doqquzdonu |
||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
Gürcü doqquzdonu (lat. Lonicera iberica) — bitkilər aləminin fırçaotuçiçəklilər dəstəsinin doqquzdonkimilər fəsiləsinin doqquzdon cinsinə aid bitki növü.
Təbii yayılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qafqazda, Şimali İranda yayılmışdır. İlk dəfə Gürcüstanda təsvir edilmişdir.
Botaniki təsviri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Hündürlüyü 1,5-3 m-ə çatan, alçaqboylu, dağınıq çətirli koldur. Yarpaqları 2-4 sm uzunluğunda qısa saplaqlı, xırda, yumurtavarı-ovalşəkillidir, hər iki tərəfi, xüsusilə alt hissəsi sıx tükcüklüdür. Çiçəkləri ağ və ya sarımtıl rəngli olub, xaricdən zəif tüklüdür, orta hissəsi qabarıqdır, 5-6 yaşından çiçəkləyir, nektarlıdır. Kasacığı sarımtıldır, yatıq tükcüklüdür. Vegetasiyası aprelin ikinci yarısından başlayaraq oktyabrın axırı, noyabrın əvvəlinə qədər davam edir. Tezböyüyən bitkidir. Meyvələri 6-8 yaşından başlayıb avqustun ikinci yarısında və ya sentyabrın birinci yarısında yetişir. Qırmızı rəngli giləmeyvələri yeməlidir, iki ədədi bir-birinə bitişikdir. Toxum və ya qələmlərlə çoxaldılır.
Ekologiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qışa az davamlıdır. Meşə bölgələrində — düzəndən başlamış orta dağ qurşağına qədər olan ərazilərdə bitir. Son dövrlərdə dekorativ bitki kimi bir çox özəl həyətyanı sahələrdə becərilir.
Azərbaycanda yayılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Böyük Qafqazda, Lənkəranda, Astarada, Masallıda təsadüf edilir. Mərkəzi Nəbatat Bağında və Mərdəkan dendrarisində introduksiya edilmişdir. Abşeronda mədəni şəraitdə becərilir.
İstifadəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Dekorativ bitkidir, yaşıllıqlarda və torpaq eroziyasına qarşı aparılan meşə - meliorasiya tədbirlərində istifadə edilir.